Gurme uyarısı: Türkiye’nin çiftçi pazarlarında harika kış meyveleri

Türkiye’nin mutfağı ve çiftçi pazarları, mevsimselliği ve çok çeşitli meyve ve sebzeleri barındırmasıyla ünlüdür ve bu, kesinlikle bu ülkede sağlıklı yaşamanın avantajlarından birini oluşturur. Özellikle kışın, besinsel faydaları nedeniyle özellikle saygı duyulan, daha az bilinen birkaç meyve vardır. Bazıları olduğu gibi tüketilirken, bazıları reçel ve marmelat haline getiriliyor, hatta bazıları turşu haline getiriliyor!

Bu kış mevsiminin tadını çıkarmak için özel meyvelerden bazılarına göz atın.

Bergamot

Narenciye bergamotunun, daha yaygın olarak Earl Grey olarak adlandırılan çay türünün ana aroması olduğunu herkes bilmeyebilir. Geleneksel olarak siyah çay ve bergamot yağının bir karışımıdır ve bu da kendine özgü lezzetini verir. Türkiye’de ise iri ve engebeli bir limonu andıran narenciye bergamot, aslında pazarlarda kolayca bulunabiliyor ve bitki çayı ve marmelat yapımında kullanılıyor. Bu tür müstahzarlarda kullanılan meyvenin etli merkezi sanılırsa yanılıyorlar. Meyvenin ortası oldukça ekşidir ve bazen salataları süslemek için limon yerine kullanılırken aslında bergamotun hazırlanışı açısından en değerli kısmı kabuğudur.

Türklerin kendi bergamot çayını hazırlama şekli, dış sarı kabuğunu soyup kurutmaktır. Kabuğun sadece sarı kısmı, meyvenin çay olarak hazırlanmasında kullanılır ve küçük parçalar halinde soyulur ve daha sonra bir hafta ila 10 gün arasında kurutulur. Bu meyvenin kış mevsimi olması nedeniyle, kabuklarının dışarıda kurutulması tavsiye edilmez, bunun yerine içeride bir tepsi üzerine serilmesi tavsiye edilir, böylece nem almazlar, birkaç günde bir savurup çevirir. Daha sonra, kabuklar basitçe kaynar suya eklenir ve Voila! Daha sonra, daha iyi bilinen Earl Grey’e benzer bir aromaya sahip kendi bergamot çayınız var. Bergamotun ayrıca inflamasyonu azalttığına, kolesterolü düşürdüğüne ve serotonin ve dopamini arttırdığına inanılıyor.

Kamkat, ceviz büyüklüğünde acı tatlı bir meyvedir. (Fotoğraf: Leyla Yvonne Ergil)

Meyvenin marmelat hazırlanması biraz daha karmaşıktır. Ekstra aroma sağlamak için sarı kabuklar eklenebilirken, marmelatın çoğunluğu meyvenin etli merkezini koruyan altında yatan daha kalın kabuktan oluşur. Bu daha kalın beyaz kabuklar 20 dakika kaynatılır ve ardından iki gün soğuk suda bekletilir. Bu süre zarfında, su yaklaşık sekiz kez değiştirilmelidir. Daha sonra şeker ve sudan oluşan şerbet kaynatılır ve bergamot kabukları lokma büyüklüğünde doğranarak 30 dakika kaynatılır. Kabuk parçaları daha sonra berrak bir kıvam alacaktır ve marmelat hazırlama işlemini tamamlamak için sitrik asit veya limon suyu eklenir.

İnsanlar ne seçiyor?

Yaban çileği, Türkçe’de “dağ çileği” veya “koca yemiş” olarak adlandırılan bir meyvedir ve yüksekliği 5 ila 10 metre (yaklaşık 15 ila 30 fit) arasında büyüyebilen çalı benzeri bir ağaçta bulunur. Yüksek C vitamini konsantrasyonu nedeniyle tüketildiğinde, tadı oldukça tatlı, kıvamı yumuşak ve tüylü, parlak turuncu ve kırmızı tonları olan bir meyve olarak bütün olarak yenir.

Türkçe’de Kumkuat olarak yazıldığından Kamkat, olduğu gibi tüketilen, reçel olarak hazırlanan ve daha da ilginci turşusu yapılan ceviz büyüklüğünde acı-tatlı bir meyvedir! Normun aksine şeftali-turuncu renkli meyvenin kabuğu tatlı, sulu ve küçük çekirdekli merkezi ise biraz acı ve oldukça kokuludur. En yaygın olarak Türkiye’nin Akdeniz bölgesinde bulunan meyve, göze, dişlere olan faydaları, antiseptik olması, kolesterol ve kan şekerini düşürmesi ve C vitamini açısından zengin olması nedeniyle yeniliyor.

Narenciye bergamot. (Fotoğraf: Leyla Yvonne Ergil)

Kamkat reçeli yapmak için, meyveyi kaynatmak ve ardından taze su dolu bir fıçıya aktarmak ve acılığını azaltmak için ıslatmak esastır. Soğuk su daha sonra birkaç saat boyunca birkaç kez yerleştirilir ve değiştirilir. Reçellerde meyve, su ve şeker aynı oranlarda yapılır ve ilginç bir şekilde reçeli parlatacak kadar birkaç karanfilden oluşan reçel karışımına bir tatlı kaşığı tereyağı eklenir.

Mersin, yaban mersinine aldatıcı bir şekilde benzeyen bir meyvedir, ancak birini ısıran herkes, ikisinin önemli ölçüde farklı olduğunu hemen anlayacaktır. Yöresel olarak mersin, mürt veya hambeles olarak anılan meyve, masmavi koyu mavi renkte veya açık beyazımsı sarı renktedir. Mersin meyvesinin tadı oldukça aromatiktir ve parfüme doğru yönelirken, meyvenin merkezi çiğnendiğinde neredeyse toz haline gelen minik küçük tohumlardan oluşur. Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerindeki çalılardan toplanan meyve, bütün olarak tüketilmekte ve sağlık yararları nedeniyle saygı görmektedir. Antiseptik ve balgam söktürücü özelliklere sahip oldukları, dolaşım sistemi ve damarlara iyi geldiği söylenmektedir. Bu nedenle varisli damarları küçültmede bile faydalı olduklarına inanılmaktadır.

Daily Sabah Bülteni

Türkiye’de, bölgesinde ve dünyada olup bitenlerden haberdar olun.

BENİ KAYDET

İstediğiniz zaman abonelikten çıkabilirsiniz. Kaydolarak Kullanım Koşullarımızı ve Gizlilik Politikamızı kabul etmiş olursunuz. Bu site reCAPTCHA tarafından korunmaktadır ve Google Gizlilik Politikası ile Hizmet Şartları geçerlidir.

.

Selim Nurican

See author's posts